Kandy şehrinde Peradeniya Botanik Bahçeleri’ni gezdikten sonra Pinnawala Fil Yetimhanesi’ne doğru yola çıktık.

Bu arada Sri Lanka’nın yemek kültüründen biraz bahsetmek isterim. Sömürge döneminin etkisiyle yemeklerinde Hint, Arap, Hollanda, Portekiz mutfağının izleri görülüyor. Budist kültürün etkisiyle de vejetaryen yemekleri öne çıkıyor. Pek çok sebze ve meyve. köri olarak pişiriliyor. Yine Budist yoğunluğu sebebiyle bal kabağı, pancar ve zencefil gibi kök sebzelerin kullanımı da oldukça yaygın. Bu nedenle yemeklerin neredeyse tamamı bol acılı ve bol baharatlı hazırlanıyor.

Gelelim diğer bir önemli konuya; yani pirince. Pirinç üretimi adanın başlıca geçim kaynaklarından biri. Bu nedenle ülkede çok yoğun bir karbonhidrat tüketimi hâkim. Öyle ki kahvaltıda dahi acı biber ve sütlü pilav yiyorlar. Meyve suları bol şekerli. Çayları çok güzel.

Sri Lanka, tropikal iklime sahip bir ada olduğundan, Hindistan cevizi ve balık, Sri Lanka mutfağının en etkili bileşenlerinden ikisini oluşturuyor. Balık, körilerde kullanılıyor ve Hindistan cevizi bir şekilde yemek pişirmede baskın bir bileşen olarak öne çıkıyor.

Bildiğimiz şehriyesiz pirinç pilavı yanına köriyle yapılmış sebzeli yemekler, balık ya da tavuk seçeneğiyle ülkede neredeyse her restoranda bulabileceğiniz ilk seçenek.

Ülkede bolca tropik meyve var. Yol kenarlarında bu meyvelere bolca rastlamak mümkün.

PİNNAWALA FİL YETİMHANESİ:

Fil, Buda’nın yedi hazinesinin biri ve Budizm’de kutsal olarak sayılıyor.

Fil Yetimhanesi, Sri Lanka Yaban Hayatı Koruma Bakanlığı tarafından başkent Kolombo’ya 112 kilometre uzaklıktaki Rambukkana kentine bağlı Pinnawala kasabasında, Maha Oya Nehri’ne bitişik 25 dönümlük bir Hindistan cevizi arazisinde kurulmuş.

Yetimhane, 1978’de Ulusal Zooloji Bahçeleri tarafından Yaban Hayatı Koruma Bakanlığı’ndan devralınmış. Başlangıçta beş küçük file ev sahipliği yapan yetimhanede zaman içinde yavru sayısı artmış. Yetimhane bugün çoğunluğu dişi olan 100‘den fazla file ev sahipliği yapmakta.

Yetimhanede 50 bakıcı çalıştırılırken filler, özel bir güvenlik birimi tarafından korunuyor. Bakıcılar “Mahut (Mahout) fil eğitmeni” olarak isimlendiriliyor. Mahutluk, bir aile mesleği ve bir mahut, fil bakımına çocukken başlıyor ve hayatı boyunca tek bir hayvanla çalışıyor.

Pinnawala’daki birkaç dönümlük bir alanda gün boyunca sürü hâlinde serbestçe dolaşması ve çiftleşmesi için fillere fırsat tanınıyor. İlk bebek fil 1984 yılında doğmuş, bugün ise üçüncü kuşak torunları bulunuyor.

Bu yetimhanede, ülkenin dört bir yanından toplanan bir şekilde ailesini (Filler, aile olarak yaşıyor ve aile olarak ölüyor. Bir anne fil, kendi yavrusu dışında başka bir yavru filin bakımını asla üstlenmiyor.) ya da yolunu kaybederek yalnız kalmış, avcıların elinden kurtarılmış, mayın patlamasıyla ya da farklı nedenlerle yaralanan, hastalanan ve çeşitli yerlerden nakillerle gelen filler, devletin bakımı altında yaşıyor.

Ormanda kaybolmuş yetim bebek fillerin ya da yaralı yetişkin fillerin çiftçilerin çeltik tarlasına girip, ortalığı talan etmesi üzerine çiftçilerin mağduriyetini önlemek amacıyla kurulan yetimhanenin amacı bu filleri tekrar hayata tutundurmak olmuş.

Filler, yıkanmak ve su içmek için biri sabah 10.00-12.00 arasında, diğeri 14.00.16.00 arasında olmak üzere günde iki defa yetimhaneden Maha Oya Nehri’ne götürülüyor.

Etrafı çevrili büyük bir alan olan yetimhaneden yıkanmak üzere çıkan filler, nehre ulaşmak için kasabanın içinden geçerek yaklaşık bir kilometrelik yol katlediyor. Onların yürümesi sırasında trafik de görevliler tarafından kesiliyor. Yolun iki kenarındaki dükkânlarda alışveriş edenler veya yürüyenler de kenara çekilip fillerin geçmesini bekliyor.

Sri Lanka’dan birkaç hediyelik eşya alayım, derseniz, her şeyin fillerle ilgili olduğunu görüyorsunuz. Çünkü bu ülkede filler çok önemli.