Galle’den sonra Balapitiya’ya geçtik. Balapitiya’da tekne gezisiyle Madu Nehri’nin doğal güzelliklerini keşfe çıktık.

Bu tekne gezisinde Ada’nın en ünlü bitkisi olan tarçının nasıl çubuk olarak ortaya çıktığına ve toz hâline geldiğine tanıklık ettik. Tarçın ağaçları, nehirdeki gezimiz boyunca bize eşlik etti.

Aslında tarçın endüstrisi yerel halk için balıkçılık dışındaki ana gelir kaynağı. Turistik bir bölgede tarçın satın almak, dükkânlardan satın almaktan daha ucuz değil. Ancak, ziyaret ettiğiniz bir yerden taze ve yüksek kaliteli tarçın veya tarçın yağı alacağınızdan emin olabilirsiniz. Çünkü dünyanın tam da bu bölgesinde gerçek ve en iyi tarçın yetiştiriliyor.

Sri Lanka’nın Galle Bölgesi’ndeki Balapitiya kasabasına yakın olan Madu Ganga, çeşitli cazibe merkezleri nedeniyle tekne safarileri için popülerliği yıldan yıla artan bir yer. “Madu Nehri” anlamına gelen “Madu Ganga” adı, “Maduganga” veya “Madhu Ganga” olarak da yazılıyor.

Maduganga aynı zamanda Sri Lanka’nın en büyük mangrov bataklığı. Birçok balık ve sürüngen türüne ev sahipliği yapıyor. Okyanusa daha yakın, ancak daha güneyde bulunan ve iki doğal kanalla Madu Nehri’ne bağlanan daha küçük Randombe Gölü ile birlikte, 300’den fazla bitki türü ve yaklaşık 250 omurgalı hayvan türünün yaşadığı Madu Ganga Sulak Alanı’nı oluşturuyor.

Zengin biyolojik çeşitliliği nedeniyle Madu Ganga, sulak alanların korunması ve sürdürülebilir kullanımı için uluslararası bir anlaşma olan Uluslararası Ramsar Sulak Alanlar Sözleşmesi kapsamında listelenmiştir. Sulak Alanlar Sözleşmesi, 1971’de imzalandığı İran’ın Ramsar şehrinden adını alıyor.

Göle bazen lagün de deniyor. Ancak bu bir nehir lagünü; su sadece hafif acımsı, okyanusa açılan deniz suyu lagünleri kadar tuzlu değil. Bu nedenle Madu Ganga yine de tatlı su gölü olarak adlandırılabilir.

Sri Lanka’nın güneybatı kıyısında sadece iki gerçek deniz suyu lagünü bulunuyor, bunlar Kalutara ve Bentota’dır. Diğer tüm sözde lagünler okyanusa geniş açıklıklarla değil, akan dar nehirlerle bağlı. Kolombo ve Galle arasında hafif tuzlu nehir lagünlerinden oluşan bir zincir bulunuyor; bunlar Moratuwa’daki Bolgoda Gölü, Owinka Gölü, Dedduwa Gölü, Madu Ganga, Madampe Gölü, Hikaduwa Ganga ve Ratgama Gölü’dür ve Madu Ganga bunların en büyüğüdür.

Kalın mangrov bitki örtüsü Madu Ganga Gölü’nün hemen hemen tüm kıyılarında ve özellikle adacıklarında yaygın olarak göze çarpıyor. Tekne geziniz sırasında orman tünellerinin gölgeliği altından süzülen bir mangrov çalılığının üzerinden en az iki kez geçmelisiniz. Mangrov ormanı 60 hektardan fazla alanı kaplıyor. Bu alanda 14 mangrov türü bulunuyor. Madhu Ganga’daki dikkat çekici özelliklerden biri de Sinhalese halkı tarafından “Rathamilla” olarak adlandırılan tipik bir mangrov türü olan Lumnitzera Littorea. Bu, “siyah mangrov” olarak bilinen cinsin bir türü. İngilizce ismine rağmen, yoğun kırmızı renkte güzel çiçekleri var. Sinhala adı olan “rathu” da zaten kırmızı rengi ifade ediyor.

Madu Ganga, yılanlar, kertenkeleler ve timsahlar olmak üzere 31 sürüngen türüne ev sahipliği yapması nedeniyle yüksek ekolojik öneme sahip. Madu Ganga Sulak Alanı’nda ayrıca 50’den fazla kelebek türü ve 25 tür yumuşakça yaşıyor. Dar ağızlı kurbağalar, su kurbağaları ve ağaç kurbağaları da dâhil olmak üzere Sri Lanka’nın amfibi türlerinin yüzde 20’si burada bulunuyor.

Sri Lanka’da çok sayıda büyük göl var, ancak bunlar antik ve modern zamanlarda sulama amaçlı insan yapımı göller. Madu Ganga ise Sri Lanka’nın en büyük doğal gölü. Madu Ganga Gölü kuzeyden güneye 5 kilometre uzunluğunda ve yaklaşık 10 kilometrekarelik bir alanı kaplıyor. Fakat bu alanın yalnızca yüzde 80’i açık su yüzeylerinden oluşuyor.

Yerliler, antik zamanlarda 32 veya 64 adacık daha olduğuna inanıyor, ancak zaman içinde bazıları sular altında kalmış ve kaybolmuş. Aslında hem “32 Ada” hem de “64 Ada” Madu Ganga Gölü için tanıtım amaçlı isimler olsa da gerçekte farklı boyutlarda 25 adacık var, bunlardan 15’i önemli bir kara kütlesine sahip. Bazıları yerleşimli olan adaların çoğu yalnızca orman ve çalılarla kaplı.

Aslında göl, muson yağmurları sırasında su depolayarak taşkın kontrolüne yardımcı oluyor. Tekneyle seyahat ederken, gölde karabataklar size eşlik ediyor, bir adanın kıyıları boyunca yürürken, balıkçılları da görme şansınız yüksek.

Madu Ganga, aynı zamanda harika bir kuş gözlemciliği alanı olarak da öne çıkıyor. Madu Ganga Sulak Alanı’nda toplamda yüzden fazla kuş türünün yaşadığı tespit edilmiş durumda.

Yemyeşil manzara, tropikal bir nehir resim kitabından çıkmış gibi.

Sahil kasabası Mirissa’dan kıyı şeridini takip ederek tekrar Galle’ye doğru yolla çıktık. Şehirde ilk olarak Unesco Mirası olan Galle Kalesi’ni gezdik. Yerel rehberimizin anlattıklarını sizinle paylaşıyorum.

“Galle Eski Kenti ve Tahkimatları, Sri Lanka’nın güneybatı kıyısındaki küçük bir kayalık burunda yer almaktadır. 16. yüzyılda Portekizliler tarafından müstahkem bir kent olarak kurulan Galle, 18. yüzyılda Hollanda sömürge yönetimi altında gelişiminin zirvesine ulaşmıştır.

Galle Kalesi ilk olarak 1588’de Portekizliler tarafından inşa edildi ve sonraki yıllarda Hollandalılar tarafından daha da güçlendirildi. Hem denizden hem de karadan gelen sömürgeci rakiplerin saldırılarını engelledi. Duvarlar boyunca, bir istila durumunda savunma için siperler bulacaksınız.

Galle, 1796 yılında İngilizlere devredilince şehirde pek çok değişiklik yapıldı. Bunların en tanınmışı şehrin çeşitli noktalarından görülebilen kulesidir.

Hollanda yönetimi altında, burada yaklaşık 500 aile yaşıyordu ve duvarların içinde kamu binaları, idari merkezler, askeri tesisler, depolar ve kiliseler bulabiliyordunuz.

Bugün görebildiğiniz hâliyle kale, iyi korunmuş sömürge mimarisine (şehri kendi memleketlerinin tarzında inşa eden Portekizliler ve Hollandalılardan büyük ölçüde etkilenmiştir) ve şebeke düzeninde Arnavut kaldırımlı sokaklara sahiptir ve UNESCO Dünya Mirası listesine eklenmiştir.”

Güney Asya’da Avrupalılar tarafından inşa edilen müstahkem bir kentin en iyi temsili olan Galle, gerçekten de Avrupa şehirlerine benziyor. Şehirde, Avrupa planlama ilkeleri ile Güney Asya mimari geleneklerinin iç içe geçmiş yansımalarını görmek mümkün. Örneğin tipik Hollanda geleneğinde olduğu gibi binalar belirli parsellerde kümelenerek sokak şebekesi oluşturulmuş. Dar kenarları sokaklara bakan genellikle tek katlı ev sıraları ve ince sütunlarla desteklenen yüksek sarkık çatılarla gölgelenen verandalar ile standart sokak görüntüleri elde edilmiş.

Sokaklar son derece bakımlı ve temiz. Meydanlarda yaşlı büyük ağaçlar göze çarpıyor. Ulaşım aracı olarak genellikle bisiklet ve tuktuk kullanılıyor. Görmeye değer Hollanda sömürge binaları, antik camiler ve kiliseler, görkemli konaklar ve müzeleriyle oldukça ilgi çekici eski bir ticaret limanı da olan bu tarihi şehri, yürüyerek keşfetmek ise ayrı bir keyif veriyor.

Sokaklar boyunca sıralanmış şık kafeler, ilginç butikler, yerel ve yabancı sanatçılara, yazarlara, fotoğrafçılara ve tasarımcılara ait çok iyi restore edilmiş oteller göz kamaştırıyor. Özellikler sanat ve el işleri ile ilgili galerileri meşhur.

İnsanları güler yüzlü ve sıcakkanlı. Onların samimiyetinin yansıdığı sokakları keyifle dolaşırken tarçın kokusu da size eşlik ediyor. Özellikle Ada’nın meşhur Seylan Çayı ve tarçına her yerde rastlıyorsunuz. Galle, çok beğendiğim şehirlerden biri oldu.

11 Aralık 2024 Çarşamba günü artık Galle şehrindeydik. Galle şehrini gezmeden önce özellikle sörfçülerin sevdiği bir kasaba olan Mirissaya’ya doğru yola çıktık ve “Stilt balıkçılığı” yapılan sahillerini ziyaret ettik. O eşsiz Hint Okyanusu’nun dalgalı sularında balıkçıların incecik sırıkların üzerinde oturarak kendi kültürlerine göre balık tutma biçimlerine şahit olduk. Sizlerle yerel rehberimizin Stilt balıkçılığı ile ilgili anlattıklarını paylaşıyorum.

“Sri Lanka’nın Mirissa kentindeki seçkin birkaç balıkçı ailesinin benimsediği kadim bir gelenek olan “uzun bacaklı balıkçılığı”, Ada’nın kıyı topluluklarının kalıcı kültürel mirasının yaşayan bir kanıtı olarak durmaktadır. Yüzyıllarca süren geleneklere dayanan ve nesilden nesile aktarılan bu benzersiz balıkçılık yöntemi, kendilerini ve ailelerini geçindirmek için okyanusun bereketine güvenen yerel balıkçıların yaşamlarına ve geçim kaynaklarına büyüleyici bir pencere sunmaktadır.

Stilt balıkçılığı, sığ deniz sularına sabitlenmiş tek bir sırık ve çapraz çubuktan oluşan, “stilt” olarak bilinen basit ancak yaratıcı yapıların kullanımını içerir. Bu geçici platformların tepesine yerleşen balıkçılar, oltalarını atmak için en uygun anı sabırla bekler çabalarını gelgitin ve altındaki balıkların hareketleriyle uyumlu hâle getirir.

Bu köklü uygulama, sıradan balıkçılığın ötesine geçer; doğanın ritimleri ve geçmişin gelenekleriyle iç içe geçmiş bir yaşam biçimini temsil eder. Mirissa’daki balıkçı aileleri için sırıkla balık tutma, kültürel miraslarına derin bir bağlılık ve kendilerine özgü gelenekleriyle gurur duymalarını temsil eder. Bir nesilden diğerine aktarılan sırıkla balık tutma sanatı, aileleri denize ve zenginliklerine karşı ortak bir saygıyla birleştiren değerli bir miras görevi görür.

Sri Lanka’nın birçok yerinde uzun bacaklı balıkçılığın giderek azalmasına rağmen, Mirissa’daki kendini adamış bir balıkçı kadrosu bu kadim geleneği sürdürmeye devam ediyor ve mirasını gelecek nesillerin deneyimlemesi ve takdir etmesi için koruyor. Bu balıkçılar için uzun bacaklı balıkçılığın sadece bir geçim kaynağı değil aynı zamanda bir sevgi emeği olduğu, modernleşme ve değişim karşısında yaşam tarzlarını koruma konusundaki dayanıklılıklarının ve bağlılıklarının bir kanıtı olduğu söylenebilir.”

Galle Mahamodara Deniz Kaplumbağası Üretme Çiftliği

İkinci ziyaret yerimiz, deniz kaplumbağası olan üretme çiftliğiydi. Çiftlik aynı zamanda kaplumbağa tedavi merkezi olarak da kullanılıyor. Bazı kaplumbağaların yaştan dolayı iyileşmeleri uzun sürüyormuş. Çiftliğin ilginç özelliklerinden biri havuzdaki bütün kaplumbağaların bir isminin olması. Bu isimler her kaplumbağanın taşıdığı özelliklere göre veriliyormuş. Yumurtadan çıkışlarından başlayarak çiftlikteki uzman rehberler eşliğinde, bu muazzam canlıların büyüme sürecini adım adım izleyebilir, koruma çabalarına birebir tanıklık edebilirsiniz.

Büyüyüp yumurtadan çıkan kaplumbağalar, 3 günlük olana kadar koruma havuzlarında tutuluyor, sonra da okyanusa bırakılıyor.

Kandy-Ella Tren Yolculuğu

Bana göre Sri Lanka gezisi yapılırken olmazsa olmazlardan birisi tren yolculuğu, özellikle de Kandy-Ella arasındaki tren yolculuğunu yapmak.

Kandy’den Ella’ya giden tren 1920’lerden beri bu rotayı işletiyor, bu da çayın Colombo limanlarına ve İngilizlerin fincanlarına taşınmasının bir yolu. Bu nedenle 1960’lara kadar birincil gelir akışını yük taşımacılığı sağlamış. Ancak o yıllardan itibaren yolcu taşımacılığı öne geçmiş.

Yerel halkın yolcu taşımacılığında yararlandığı bu hat, günümüzde dünya genelinde turistik amaçlı tren yolculuklarının en popülerlerinden biri durumunda. Ona bu popülerliği veren ise güzergâhtaki eşsiz doğa manzarası.

Heyecanla yerimizi aldık ve tren hareket etti. Ormanlık alanların ve sonsuz çay tarlalarının manzaraları başlar başlamaz insanlar kapının önüne doğru gitmeye başladı. Çoğu insan kapıdan dışarıya doğru sarkmış bir vaziyette fotoğraf ve video çekiyor, çektiriyor. Kimisi pencereden sarkarak poz veriyor. Bazıları da kapının önünde oturup ayaklarını dışarıya doğru sarkıtarak seyahat ediyor.

Şurası bir gerçek ki bu yolculukta trende kimse koltuğunda oturmuyor. Yolculuk boyunca vagonları gezinip insanlarla sıcak sohbetler ediyorsunuz. En zevkli tarafı da bu galiba. Bir yandan o güzel manzaraları görürken bir yandan da farklı ülkelerden gelen insanlarla çok güzel iletişim kuruyorsunuz.

Hat boyunca akıp giden manzaranın tamamı görülmeye değer ama daha farklı bir şeyler yakalayıp fotoğraf çekmek için trenin içinde bir sağ tarafa bir sol tarafa rotanızı çevirmeniz gerekiyor.

 Öyle hızlı giden bir tren olmadığı için rahatlıkla manzaranın tadını çıkarabiliyorsunuz. Yeşilin her tonunun bulutlarla birleştiği, çay tarlaları, dağlar, şelaleler, ormanlarla müthiş güzellikteki manzara eşliğinde yolculuk devam ediyor.

Trenin istasyonlara yaklaştığı yerlerde insanların günlük yaşamlarından bir kesit görüyorsunuz. Bu insanlar işlerini bırakıp sevecenlikle size el sallıyor.

İstasyonların renkli güzelliği de doğasıyla yarışıyor. Trenin durduğu yerlerdeki manzaralar ayrı, geçerken gözünüzü alamadığımız manzaralar ayrı güzellikte… Hayran olmamak mümkün değil.

Tren her durduğunda yiyecek içecek satanlar içeriye geliyor. Yöresel yiyecekler satıyorlar. Keyifli ve bol manzaralı bir yolculukla Ella’ya geldiğimizde yolun nasıl bittiğini anlamadık bile.

Kandy şehrindeki ikinci günümüze sabah saatinde, Kutsal Diş Tapınağı’nı henüz kalabalık olmadan ziyaret etmekle başlıyoruz. Tapınağa doğru tura devam ederken ilk gördüğümüz Buda’yı nirvana pozunda tasvir eden bembeyaz heykeli oluyor.

Kandy şehrinin hemen her noktasından görülebilen bu dev Buda heykeli, konuşlandığı Bahirawakanda tepesindeki Sri Maha Bodhi Viharaya adlı tapınağını da turistik açıdan en bilinen kutsal mekân hâline getirmiş.

1972’de inşa edilen heykel, Buda’nın ilk aydınlanmasıyla ilişkilendirilen pozisyon olan nirvana pozunda oturduğunu gösteriyor. 25 metreden daha fazla yüksekliğe ulaşan heykel, Sri Lanka’daki en büyük Buda heykellerinden biri olma özelliği de taşıyor.

Sri Lanka’da insanlar ellerinde lotus çiçekleri ile tapınakları ziyaret ediyor. Çünkü lotus çiçeği Budizm’i sembolize ediyor. Lotus, bir bataklık çiçeği aslında ve Budizm’de karanlıktan ve bataklıktan aydınlığa ve arınmışlığa doğru olan gelişimi anlatıyor. Her türlü kötülüğe karşı özünde kalmak, saf kalmak anlamına geliyor.

Buda’nın heykellerinde bulunan alnının ortasındaki üçüncü göz de bizim tabirimizle gönül gözüdür. Normal gözlerimizin görmediği şeyleri bu üçüncü gözün gördüğü düşünülüyor ve Hindularda da aslında 6’ncı çakraya ve beynin alt kısmına denk gelen hayali bir noktayı temsil ediyor.

Buna “farkındalık gözü” de deniyor ve insanın sezgisinin çok güçlü olduğu bir nokta olduğuna inanılıyor. Buda’nın, bu üçüncü göz sayesinde aydınlığa kavuştuğu kabul ediliyor. Üçüncü göz, bilgeliği sembolize ediyor ve maneviyatın da bu göz sayesinde derinleştirilebildiğine inanılıyor.

Budist keşişler genelde turuncu bir giysi kullanıyor. Turuncu, renk olarak Budist inanışında alevi veya ateşi simgeliyor ve günahların alevlerde yok olduğuna inanılıyor. Bu nedenle keşişlerin bu kıyafeti günahsızlığı, temizliği simgeliyor.

Genel anlamda Budistler, insan hayatında zorlukların, ıstırapların olduğuna ve bu zorlukların meditasyon, fiziksel ve spiritüel çalışma ve iyilik yaparak aşılacağına inanıyor.

Kutsal Diş Kalıntısı Tapınağı:

Diş Tapınağı, Sri Lanka’nın Kandy kentindeki antik Kraliyet Sarayı Kompleksi’nde yer alıyor ve Sri Lanka’nın en önemli Budist tapınağı olma özelliği taşıyor. Sri Dalada Maligawa veya Kutsal Diş Kalıntısı Tapınağı olarak da biliniyor. Buda’nın “diş kalıntısı”nın bulunduğu bu tapınak, Budistler için bir hac yeri. Dünyanın dört bir yanından Budistler bu tapınağa hac ziyareti gerçekleştiriyor.

Söylenceye göre Lankapattana yılında Kral Kirthi Sri Meghavana (301-328) adaya gelmiş ve Buda’nın diş kalıntısını Kral Meghagiri Vihara’ya teslim etmiş. Bu kalıntı, devam eden dönemlerde krallar ve hükümdarlar arasında, birbirlerine devretmekle sorumlu oldukları bir kutsal emanet hâline gelmiş. Kral Dharmapala döneminde ise Kandy şehrine getirilmiş. Kral, diş kalıntısı için, iki katlı bina inşa ettirmiş.

UNESCO tarafında korumaya alınan tapınak 1986 ve 1998 yıllarında iki kere saldırıya uğramış.

Tapınak, Kandy Gölü’nün uçsuz bucaksız manzarasına bakıyor. Göz kamaştıran güzelliği ile Kandy Gölü de tapınak kadar görülmeye değer bir yer olarak öne çıkıyor.

Tapınak, hac yeri olduğu için ziyaretçi sayısı da çok yüksek. Sabahın erken saatlerinde gitmemize rağmen oldukça kalabalıktı, insanlar ellerinde lotus çiçekleri ile ziyarete gelmişti. Tapınağı içinde saatlerce kuyruk oluştuğunu gördük.

Tapınağın hemen girişinde iki yanında ve üzerinde fil tasvirleri bulunuyor. İçeride davullu gösterilere tanık oluyorsunuz.

Buda’nın kutsal emaneti diş kalıntısı, tahtta duran mücevherli tabutların içinde, değerli taşlarla süslenmiş, altın kaplamalı iç içe geçmiş yedi çekmeceli lotus çiçeği şeklindeki bir kutuda muhafaza ediliyor. Çiçeği açmak için kullanılan üç anahtar üç yüksek rütbeli rahip tarafından saklanıyor. Burada fotoğraf çekilmesi yasak.

Bu emaneti görmek isteyen ziyaretçiler, su dalgaları şeklindeki tuğla duvarlarla çevrili bir hendeği bazı ritüeller eşliğinde geçiyor. Duvarlardaki deliklerde Hindistan cevizi kandilleri yakarak ilerleyen ziyaretçiler, hendek sonunda bulunan ana giriş kapısı Mahawahalkada’ya varıyor. Ana kapının zemininde Kandyan mimari tarzında oyulmuş bir Sandakada Pahana yani ay taşı yer alıyor.

Kutsal Diş Tapınağı’nın en önemli özelliği ise kutsal emanetin çevresindeki çitlerin ve çatısının tamamen saf altından yapılmış olması!

Kandy şehrinde Peradeniya Botanik Bahçeleri’ni gezdikten sonra Pinnawala Fil Yetimhanesi’ne doğru yola çıktık.

Bu arada Sri Lanka’nın yemek kültüründen biraz bahsetmek isterim. Sömürge döneminin etkisiyle yemeklerinde Hint, Arap, Hollanda, Portekiz mutfağının izleri görülüyor. Budist kültürün etkisiyle de vejetaryen yemekleri öne çıkıyor. Pek çok sebze ve meyve. köri olarak pişiriliyor. Yine Budist yoğunluğu sebebiyle bal kabağı, pancar ve zencefil gibi kök sebzelerin kullanımı da oldukça yaygın. Bu nedenle yemeklerin neredeyse tamamı bol acılı ve bol baharatlı hazırlanıyor.

Gelelim diğer bir önemli konuya; yani pirince. Pirinç üretimi adanın başlıca geçim kaynaklarından biri. Bu nedenle ülkede çok yoğun bir karbonhidrat tüketimi hâkim. Öyle ki kahvaltıda dahi acı biber ve sütlü pilav yiyorlar. Meyve suları bol şekerli. Çayları çok güzel.

Sri Lanka, tropikal iklime sahip bir ada olduğundan, Hindistan cevizi ve balık, Sri Lanka mutfağının en etkili bileşenlerinden ikisini oluşturuyor. Balık, körilerde kullanılıyor ve Hindistan cevizi bir şekilde yemek pişirmede baskın bir bileşen olarak öne çıkıyor.

Bildiğimiz şehriyesiz pirinç pilavı yanına köriyle yapılmış sebzeli yemekler, balık ya da tavuk seçeneğiyle ülkede neredeyse her restoranda bulabileceğiniz ilk seçenek.

Ülkede bolca tropik meyve var. Yol kenarlarında bu meyvelere bolca rastlamak mümkün.

PİNNAWALA FİL YETİMHANESİ:

Fil, Buda’nın yedi hazinesinin biri ve Budizm’de kutsal olarak sayılıyor.

Fil Yetimhanesi, Sri Lanka Yaban Hayatı Koruma Bakanlığı tarafından başkent Kolombo’ya 112 kilometre uzaklıktaki Rambukkana kentine bağlı Pinnawala kasabasında, Maha Oya Nehri’ne bitişik 25 dönümlük bir Hindistan cevizi arazisinde kurulmuş.

Yetimhane, 1978’de Ulusal Zooloji Bahçeleri tarafından Yaban Hayatı Koruma Bakanlığı’ndan devralınmış. Başlangıçta beş küçük file ev sahipliği yapan yetimhanede zaman içinde yavru sayısı artmış. Yetimhane bugün çoğunluğu dişi olan 100‘den fazla file ev sahipliği yapmakta.

Yetimhanede 50 bakıcı çalıştırılırken filler, özel bir güvenlik birimi tarafından korunuyor. Bakıcılar “Mahut (Mahout) fil eğitmeni” olarak isimlendiriliyor. Mahutluk, bir aile mesleği ve bir mahut, fil bakımına çocukken başlıyor ve hayatı boyunca tek bir hayvanla çalışıyor.

Pinnawala’daki birkaç dönümlük bir alanda gün boyunca sürü hâlinde serbestçe dolaşması ve çiftleşmesi için fillere fırsat tanınıyor. İlk bebek fil 1984 yılında doğmuş, bugün ise üçüncü kuşak torunları bulunuyor.

Bu yetimhanede, ülkenin dört bir yanından toplanan bir şekilde ailesini (Filler, aile olarak yaşıyor ve aile olarak ölüyor. Bir anne fil, kendi yavrusu dışında başka bir yavru filin bakımını asla üstlenmiyor.) ya da yolunu kaybederek yalnız kalmış, avcıların elinden kurtarılmış, mayın patlamasıyla ya da farklı nedenlerle yaralanan, hastalanan ve çeşitli yerlerden nakillerle gelen filler, devletin bakımı altında yaşıyor.

Ormanda kaybolmuş yetim bebek fillerin ya da yaralı yetişkin fillerin çiftçilerin çeltik tarlasına girip, ortalığı talan etmesi üzerine çiftçilerin mağduriyetini önlemek amacıyla kurulan yetimhanenin amacı bu filleri tekrar hayata tutundurmak olmuş.

Filler, yıkanmak ve su içmek için biri sabah 10.00-12.00 arasında, diğeri 14.00.16.00 arasında olmak üzere günde iki defa yetimhaneden Maha Oya Nehri’ne götürülüyor.

Etrafı çevrili büyük bir alan olan yetimhaneden yıkanmak üzere çıkan filler, nehre ulaşmak için kasabanın içinden geçerek yaklaşık bir kilometrelik yol katlediyor. Onların yürümesi sırasında trafik de görevliler tarafından kesiliyor. Yolun iki kenarındaki dükkânlarda alışveriş edenler veya yürüyenler de kenara çekilip fillerin geçmesini bekliyor.

Sri Lanka’dan birkaç hediyelik eşya alayım, derseniz, her şeyin fillerle ilgili olduğunu görüyorsunuz. Çünkü bu ülkede filler çok önemli.